Κτισμένο σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, το Μέτσοβο παραμένει ένα ζωντανό γραφικό χωριό. Με 3.000 κατοίκους, αναπτυγμένη οικονομία, που σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στον τουρισμό, πολιτιστική κληρονομιά και πανέμορφη φύση, αποτελεί υπόδειγμα ορεινού οικισμού. Σε μια εποχή που τα ορεινά χωριά της Ελλάδας ερημώνουν ένα προς ένα, η πατρίδα των ευεργετών δείχνει να πηγαίνει κόντρα σε αυτό το ρεύμα. Είναι το μεγαλύτερο βλαχοχώρι της χώρας μας και ένα από τα μεγαλύτερα των Βαλκανίων. Κτίστηκε από κτηνοτρόφους σε μια πολύ προνομιακή θέση, καθώς βρισκόταν πάνω στο κύριο πέρασμα μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Το 1430 απέκτησε προνόμια από τον Σουλτάνο Μουράτ τον Β΄ προκειμένου οι κάτοικοι να διατηρούν τα περάσματα ανοικτά από τους ληστές και να εξυπηρετούν τα τουρκικά στρατεύματα.
Τα προνόμια αυτά διατηρήθηκαν για χρόνια, επιτρέποντας την ανάπτυξη και την οικονομική ακμή του Μετσόβου, ωστόσο το 1795 το καθεστώς άλλαξε καθώς ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων αφαίρεσε τα προνόμια από τους κατοίκους του Μετσόβου.
Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που πολλοί Μετσοβίτες μετακόμισαν στο εξωτερικό και ανέπτυξαν εμπορικές δραστηριότητες στην Αίγυπτο και σε πόλεις της Ευρώπης. Εντούτοις ποτέ δεν ξέχασαν την πατρίδα τους και φρόντισαν να την ευεργετήσουν.
Ο μεγαλύτερος ευεργέτης του Μετσόβου είναι ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας ο οποίος έστελνε χρήματα στο χωριό ώστε να κατασκευάζονται σημαντικά κτίρια, να δημιουργούνται θέσεις εργασίας και να βελτιώνεται η ζωή των κατοίκων. Ο βαρόνος, επίσης, έχρισε κληρονόμο και εκτελεστή της περιουσίας του τον Ευάγγελο Αβέρωφ με την προτροπή του οποίου ιδρύθηκε το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα. Το Ίδρυμα ευεργετεί μέχρι σήμερα το Μέτσοβο και εξασφαλίζει το λαμπρό μέλλον του. Μεταξύ των σπουδαιότερων έργων του είναι το φημισμένο τυροκομείο, το υδραγωγείο, το νοσοκομείο, σχολεία σε όλη την Ήπειρο, δίκτυο φωτισμού και αποχέτευσης, ακόμη και το τελεφερίκ το οποίο επέτρεψε την κατασκευή του χιονοδρομικού κέντρου. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, από τη μεριά του, ίδρυσε το 1987 το ομώνυμο ίδρυμα.
Τα αξιοθέατα του χωριού
Κέντρο του χωριού είναι η πλατεία (από τις διασημότερες της ορεινής Ελλάδας), η οποία τα Σαββατοκύριακα γεμίζει ασφυκτικά από επισκέπτες και αυτοκίνητα που παρκάρουν δίπλα στο άγαλμα με τις δυο αρκούδες της Πίνδου.
Λίγο ψηλότερα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με το μεγάλο προαύλιο και το κιόσκι, όπου συναντιούνται οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του χωριού και συζητούν στη βλάχικη διάλεκτο.
Η Αγία Παρασκευή είναι ο μητροπολιτικός ναός του χωριού, χτισμένος τον 15ο αι., με περίτεχνο ξύλινο τέμπλο, ανεκτίμητα ιερά σκεύη και σπάνιες εικόνες. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το ύψωμα με το κάστρο το οποίο κτίστηκε το 1668 και καταστράφηκε το 1854 μαζί με όλο το χωριό. Ακολουθώντας το καλντερίμι που ανηφορίζει πλάι από το δημαρχείο θα οδηγηθείτε στις πιο γραφικές γειτονιές του Μετσόβου, θα συναντήσετε τις Μετσοβίτισσες που τριγυρίζουν στα σοκάκια του χωριού, φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές τους, κουβεντιάζοντας πάντα στα βλάχικα, και θα δείτε το αρχοντικό Αβέρωφ που υπήρξε το πατρικό σπίτι της βασιλοαρχόντισσας Ευδοκίας Στεργίου – Τζουανοπούλου, ηρωίδας πολλών δημοτικών τραγουδιών του Μετσόβου. Σύμφωνα με την παράδοση, η βασιλοαρχόντισσα έπεσε θύμα απαγωγής από τους ληστές Θύμιο Γάκη, Τάκο Βαγγέλη και Φλέγγα, και απελευθερώθηκε 17 ημέρες αργότερα αφού καταβλήθηκαν 10.000 χρυσές λίρες κι ένα φόρτωμα ασημένια μετζίτια ως λύτρα.
Ελάχιστα μέτρα παραπάνω θα θαυμάσετε το περίφημο αρχοντικό Τοσίτσα, ένα από τα ομορφότερα κτίσματα της Ηπείρου. Κτίστηκε το 1661, όμως τη σημερινή του μορφή απέκτησε έπειτα από πολλές μετατροπές και μία επιτυχημένη ανακαίνιση του 1955.
Στις μέρες μας λειτουργεί ως μουσείο Ηπειρωτικής Λαϊκής Τέχνης υπό το Ίδρυμα Τοσίτσα και φιλοξενεί μια αξιόλογη συλλογή λαογραφικού υλικού, όπλα αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης, σημαντικά έργα τέχνης καθώς και θρησκευτικές εικόνες ανυπολόγιστης αξίας (Ανοικτό: 09:00-13:00 και 15:00-17:00, καθημερινά εκτός Πέμπτης, τηλ. 26560 41084).
Κοντά βρίσκεται και η Πινακοθήκη Αβέρωφ (του Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα) που λειτουργεί από το 1988. Στεγάζεται σε ένα υπέροχο κτίσμα με τρεις ορόφους το οποίο επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε το 1994. Τόσο το κτίριο όσο και η συλλογή, η οποία περιλαμβάνει περίπου 250 έργα μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ού αι., αποτελούν δωρεά του Ευάγγελου Αβέρωφ.
Η ΛΙΜΝΗ ΑΩΟΥ, Η ΜΟΝΗ ΒΟΥΤΣΑΣ, ΤΟ ΑΝΗΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΟΧΩΡΙ
Το πιο όμορφο τοπίο στα περίχωρα του Μετσόβου είναι η τεχνητή λίμνη των πηγών Αώου. Δημιουργήθηκε το 1987 σε υψόμετρο 1.340 μ. για να τροφοδοτήσει με το νερό της το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ, όμως σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντικό βιότοπο και χώρο αναψυχής για τους επισκέπτες. Η έκτασή της είναι περίπου 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η επιφάνειά της διακόπτεται από μικρές νησίδες με μεγάλα μαυρόπευκα και ρόμπολα που δημιουργούν εικόνες μοναδικής ομορφιάς. Μπορείτε να κάνετε τον κύκλο της λίμνης ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο 32 χλμ. που την περικυκλώνει. Η διαδρομή είναι εύκολη και προσφέρει μαγευτικές εικόνες της λίμνης και των βουνών που τη στεφανώνουν, ιδιαίτερα το απόγευμα κατά τη διάρκεια του ονειρεμένου ηλιοβασιλέματος.
Μία παράκαμψη από την κυκλική διαδρομή της λίμνης, στον δρόμο προς Γρεβενίτι, θα σας οδηγήσει στη Μονή Βουτσάς. Βρίσκεται σε ένα καταπληκτικό φυσικό τοπίο και ιδρύθηκε το 672 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ’ Πωγωνάτο όπως και οι μονές Μολυβδοσκέπαστης και Κουτσούφλιανης. Πυρπολήθηκε το 1430 από το Σινάν Πασά και το 1943 από τους Γερμανούς, αλλά και στις δύο καταστροφές το βυζαντινό, σταυροειδές με τρούλο αλλά και τρίκογχο αγιορείτικου τύπου, καθολικό της, διασώθηκε.
Στο εσωτερικό σώζονται το τέμπλο και οι αγιογραφίες του 1680 φιλοτεχνημένες από τον ιερομόναχο Αθανάσιο, σύμφωνα με την τεχνοτροπία της κρητικής σχολής. Στο μοναστήρι κατοικούν 7 μοναχοί. (Ανοικτά από νωρίς το πρωί έως τις 13:00 και από τις 15:00 έως τις 17:00, τηλ. 26560 31121).
Στην πλαγιά απέναντι από το Μέτσοβο βρίσκεται το Ανήλιο, ένα ακόμη βλαχοχώρι με μεγάλη παράδοση στην επεξεργασία του ξύλου και φημισμένο κυρίως για την κατασκευή βαρελιών και κυψελών. Νοτιοδυτικά του Μετσόβου και σε μικρή απόσταση από αυτό βρίσκεται το Ανθοχώρι, οι κάτοικοι του οποίου, σε αντίθεση με τα περισσότερα χωριά της περιοχής, δεν είναι βλαχόφωνοι.
ΤΑ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Το χιονοδρομικό στη θέση Καρακόλι δημιουργήθηκε το 1966 με την τοποθέτηση του τελεφερίκ από το Ίδρυμα Τοσίτσα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.340-1.520 μ. (Πληροφορίες: Ίδρυμα Τοσίτσα, τηλ. 26560 41205.) Λίγο βορειότερα, στη θέση Προφήτης Ηλίας δίπλα στο οροπέδιο Πολιτσιές, λειτουργεί το χιονοδρομικό Κέντρο «Πολιτσιές». Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.430-1.600 μ. και έχει τρεις αναβατήρες συρόμενους και έξι πίστες που καλύπτουν όλα τα επίπεδα δυσκολίας. Λειτουργούν σχολές σκι, εγκαταστάσεις για ενοικίαση εξοπλισμού σκι και σνόουμπορντ, ενώ υπάρχει δυνατότητα για πραγματοποίηση διαδρομών στις Πολιτσιές και στη λίμνη Πηγών Αώου με snowmobile. Απέναντι από το χιονοδρομικό υπάρχει σαλέ με καφέ μπαρ και εστιατόριο.
Το Μέτσοβο απέχει 412 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 218 χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη. Μπορείτε να φτάσετε με ασφάλεια και άνεση στο Μέτσοβο και σε κοντινές περιοχές της Ηπείρου, χρησιμοποιώντας το σύγχρονο και ασφαλές περιβάλλον που προσφέρει η λειτουργία των Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων μελών της HELLASTRON.
Από την Αθήνα θα χρησιμοποιήσετε τον αυτοκινητόδρομο «Νέα Οδός» και τον αυτοκινητόδρομο «Κεντρική Οδός». Η ολοκλήρωση των εργασιών στους αυτοκινητοδρόμους μειώνει σημαντικά τον συνολικό χρόνο ταξιδιού μέχρι το Μέτσοβο καθιστώντας το έναν ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό.
Από την Θεσσαλονίκη, θα χρησιμοποιήσετε τον αυτοκινητόδρομο «Εγνατία Οδός» με κατεύθυνση προς Ηγουμενίτσα. Μετά από 180 χιλιόμετρα άνετης οδήγησης μεχρι τον κόμβο Μετσόβου θα ολοκληρώσετε την διαδρομή σας μέσω του τοπικού δικτύου.
Πηγή : ethnos.gr
